SABİT SÜRATLİ HAREKETİN GRAFİKLERİ

6.SINIF
DERS 3
ÜNİTE 2:KUVVET VE HAREKET

KONU: DÜZGÜN DOĞRUSAL HAREKETİN GRAFİKLERİ (Sabit Süratli Hareket) 

Bir hareketli eşit zaman aralıklarında eşit yollar alıyorsa  D.D.H. yapıyor demektir.Yörüngesi doğrusal,hızı sabit,ivmesi sıfırdır.

I.Grafik                    II.Grafik                  III.Grafik          

I.Grafik 
Konum-Zaman grafiğidir.
Hareketli eşit zaman aralıklarında eşit yollar alır.
Grafik çizgisi  konum eksenine yakınsa hareketlinin sürati artmıştır.
Grafik çizgisi zamana paralelse hareket yoktur.
Konum-Zaman grafiklerinde eğimden sürat bulunur.
II.Grafik
Hız-Zaman grafiğidir.
Sürat sabittir.
Grafik çizgisi zaman (t) ekseni üzerinde ise hareket yoktur.
Grafik çizgisinin altında kalan alan hareketlinin aldığı yolu  verir.
Hız-Zaman grafiklerinde eğimden ivme  bulunur.( D.D.H'de ivme sıfır.)
BİLGİ:
III.Grafik
İvme-Zaman grafiğidir.
İvme süratteki değişim demektir.
İvme sıfırdır.
                               
                            
           Konum-Zaman grafiklerinde >>>>>>>>> eğim  >>>>>>>>>> sürati verir.
           Hız -Zaman grafiklerinde >>>>>>>>>> taralı alan  >>>>>>>> yolu verir.
           Hız-Zaman grafiklerinde >>>>>>>>>>>>> eğim >>>>>>>>>> ivmeyi verir.
İNCELEME:Aşağıda bir hareketlinin Hız-Zaman grafiği verilmiştir.Bu hareketlinin aldığı toplam                        yol kaç  km'dir?

X=V.t  

Hareketlinin sürati 

İlk 3 saatte 80km/h olduğundan X=V.t= 80.3= 240 km

           3-6 saat arasında 40 km/h olduğundan  X=V.t = 40.3= 120 km

               6-8 saat arasında 120 km/h olduğundan  X=V.t = 120.2= 240 km

Toplam yol  X=240+120+240=600 km

İNCELEME:Aşağıdaki görseli inceleyiniz.Kırmızı araba daha geç harekete başlıyor ve daha süratli, mavi araç daha önce harekete geçiyor ve daha yavaş.Kırmızı aracın mavi araca yetişip, geçtiğini görünüz.

Konum-Zaman Grafiği
Mavi ve kırmızı  arabalar düzgün doğrusal hareket (sabit süratli) yapıyor.
Kırmızı araba daha hızlıdır ve hareketine 4 s sonra başlamıştır.

Sürat-Zaman Grafiği

İNCELEME: Bu tür sorularda (yani aynı doğrultuda, sabit süratli iki hareketli varsa) 

1- Aynı yönde hareket varsa yetiştikleri an (yakalama) bulunurken:

     Hareket aynı yönde ise hız farkı alınır. 

                  

Aynı yönde hareket eden iki hareketlinin yanyana gelmesi   

2- Zıt yönde  hareket varsa karşılaştıkları an bulunurken: 

     Hareket zıt yönde ise hız toplamı alınır. 

Zıt yönde hareket eden iki hareketlinin karşılaşma süreleri.  

SORU ÇÖZELİM: 

1- Bir hareketli 20 s'de 100 m yol almıştır.Bu hareketlinin sürati kaç m/s'dir?
                ÇÖZÜM:       V=X/t    V=100/20 = 5 m/s 
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2- Aşağıdaki grafiği verilen hareketlinin süratini bulunuz.

               ÇÖZÜM:      Hareketlinin sürati: V=X/t=80/40=2 m /s 
----------------------------------------------------------------------------------------------------
3- Aşağıda bir hareketlinin konum zaman grafiği gösterilmiştir. Bu hareketlinin I.II.ve III. bölgelerdeki hızlarını bulunuz. 

                               

    ÇÖZÜM:

                                  I.Bölgede V=20/4=5             V=5 m/s sabit süratle hareket etmektedir. 

                                  II.Bölgede hareket yoktur.    V=0

                                  III.Bölge V=40/4=10              V=10 m/s sabit süratle hareket etmektedir. 
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4-                  

Yukarıdaki şekilde aralarında 200 km olan, aynı yönde sabit süratlerle hareket eden A ve B otomobilleri kaç saat sonra yanyana gelir? 
A ve B otomobilleri yanyana geldiklerinde kaç km yol almış olurlar?
ÇÖZÜM:     t=Yol /Hız farkı
                     t=200/20=10 saat sonra yanyana gelirler.                       
                     B Otomobili X=V.t=40.10=400 km yol almıştır.
                     A Otomobili X=V.t= 60.10=600 km yol almıştır.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
 5-    
                              
200 km'lik yolu aynı anda harekete başlayan ve zıt yönlerde hareket eden A ve B araçlarından A'nın sürati V1=60 km/h, B'nin sürati V2=40 km/h'tir. 
A  ve B araçları kaç saat sonra karşılaşır?
Araçlar birbirleriyle karşılaştıkları anda kaç km yol almışlardır?
ÇÖZÜM:  
                         t=X/Hız toplamı
                         t=200/60+40=200/100=2 saat  sonra karşılaşırlar.
  A'nın aldığı yol X=V.t=60.2=120 km
  B'nin aldığı yol X=V.t=40.2=80 km