SÜRAT

6.SINIF
DERS 2
ÜNİTE 2:KUVVET VE HAREKET

KONU:SÜRATİ ÖLÇELİM

Bir cismin birim zamanda yaptığı yer değiştirmeye sürat  denir.
Uluslararası Birim Sisteminde(SI), sürat birimi m/s'dir.Sürat işlemlerinde birimlerin aşağıdaki tabloda belirtildiği gibi uyumlu olmasına dikkat etmeliyiz.
                     
Hangi Cisim Daha Hızlıdır?

Hareketli cisimlerin süratlerini karşılaştırabilmek için yol ve zaman değerleri bilinmelidir.

Bunu bir örnekle açıklayalım: Yol ve zaman değerleri biliniyorsa sürat hesaplanabilir.Sürat hesaplarında birimlere dikkat etmeliyiz.

A,B ve C  hareketlileri 1500 m'lik yolu farklı sürelerde alıyorlar.A hareketlisi bu yolu 5 dk,B hareketlisi 20 dk,C ise 10 dk yolu tamamladığına göre süratleri farklıdır.

                                               
                                              

                                

A'nın sürati: 

t=5.60= 300 s

V=1500:300=5 m/s

B'nin sürati:

t=20.60= 1200 s

V=1500:1200=1,25 m/s

C'nin sürati:

t=10.60= 600 s

V=1500:600=2,5 m/s

 Sonuç:Va>Vc>Vb olacaktır.

Doğal olarak bu işlemleri yapmadan da aynı yolu daha kısa sürede giden hareketlinin daha süratli olduğunu görebiliriz.

ÇALIŞMA:Siz de aşağıdaki tabloda boşlukları doldurun.

Düzgün Doğrusal Hareket (Sabit Süratli Hareket): Bir cisim eşit zaman aralıklarında eşit yollar alıyorsa sabit süratle hareket ediyor demektir.

Bu tür hareketin grafikleri aşağıdaki gibi olur.

Konum-Zaman grafiği >>>>Düzgün artan bir doğru,

Hız-Zaman grafiği >>>>> Zaman eksenine paralel,

İvme-Zaman grafiği >>>>> Sıfırdır.
BİLGİ:
İvme:Süratteki değişim demektir.Bu tür harekette süratte değişim olmadığından(sabit süratli) ivme de 0 olur.

                     
                                 ÇALIŞMA:Aşağıda K hareketlisinin yol ve zaman değerleri verilmiştir.

      Yol(m)               Zaman(s)

          10                          5 

          20                         10

          30                         15

          40                         20

          50                         25

a)Sürati kaç m/s'dir.

b)Konum-Zaman ve Hız-Zaman  grafiklerini çiziniz.

SÜRAT BİRİM ÇEVİRİLERİ:

ÖRNEK 1:
Sürati 72 km/h olan otomobilin sürati kaç  m/s'dir?
V=72 km/h ise:
Bu otomobil 1 saatte 72 km yol almaktadır.
X=72 km=72000 m
t= 1 saat=3600 sn olur.
V=X/t formülünden   V=72000/3600=20 m/s   
Sonuç:20 m/s olacaktır.

Aynı işlemi tersinden soralım:
ÖRNEK 2:
Sürati 20 m/s olan otomobilin sürati kaç km/h'dir?
V=20 m/s ise:
Bu otomobil 1 saniyede 20 m yol almaktadır.
X=20 m= 20/1000  km
t=1 saniye= 1/3600  saat
V=X/t formülünden   V=20.3600/1000= 72 km/h    
Sonuç:72 km/h olacaktır.
PRATİK YÖNTEM:
Bu yöntemi test sorularında ya da sağlama amaçlı kullanabilirsiniz.
Sürat m/s verilmişse 3,6 ile çarparak km/h birimine,
Sürat km/h verilmişse 3,6'ya bölerek m/s'ye  dönüştürebilirsiniz.