GÜNEŞİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ

5.SINIF

DERS:1

ÜNİTE 1: GÜNEŞ, DÜNYA, AY

KONU: GÜNEŞİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ 

Güneş  Gün İçinde Neden Farklı Yerlerde Görünür?

Otomobille bir yere giderken yol kenarındaki ağaçlar ve evler hareket ediyormuş gibi görünür. Oysa yerleri sabittir, değişmez.
Gün içinde Güneş de farklı yerlerde duruyormuş gibi görünür. Bunun nedeni Dünya'nın kendi etrafında dönmesidir.  

Gece yaşanan yere Güneş ışınları ulaşamaz. Dünya dönerken karanlık yüzü bir süre sonra yine Güneş ışınlarını almaya başlar.

Sabaha karşı aydınlanmanın olduğu yerlerde Güneş doğudan yükselmeye başlar.Güneş ışınları eğik geldiği için varlıkların gölgeleri uzun, hava sıcaklığı düşüktür.

Öğle vakti Güneş tam tepededir. Güneş ışınları yeryüzüne dik olarak ulaşır. Bu nedenle gölge boyu kısa, hava sıcaklığı daha yüksek olur.

Akşam saatlerinde Güneş batıda görünür ve aydınlanma az olur. Güneş yavaş yavaş gözden kaybolur. Aslında Dünya'nın hareketi sonucu bu yüzü Güneş'in bulunduğu yerin tersi tarafa döner. Güneş'in batması olarak adlandırdığımız bu olay sonucu gece başlar.

Dünya, batıdan doğuya doğru döner. Batıdan doğuya doğru dönerken karanlık yüzü yavaş yavaş Güneş'e döner ve Güneş doğuda görünür. 

GÜNEŞ ENERJİSİ VE ÖNEMİ:

Güneş enerjisi etrafa ışınlarla yayılır. 

Hava olayları (yağmur, kar, dolu, rüzgâr vb.)  Güneş'in ısı etkisiyle gerçekleşir.

Su döngüsünün gerçekleşmesi için buharlaşmanın meydana gelmesi gerekir.Buharlaşma her sıcaklıkta olabilir. Güneş, yeryüzündeki suyu buharlaştırarak su döngüsünün devamını sağlar.
Su döngüsünün gerçekleşmesini sağlayan enerji Güneş'ten gelir. 
Güneş, yeryüzünün ısı ve ışık kaynağıdır. Güneş enerjisi, ısı enerjisine dönüşerek Dünya'mızı ısıtır.

Evleri, iş yerlerini ısıtmak için kullandığımız kömür, fuel-oil vb. yakıtlar, taşıtların çalışmasını sağlayan petrol ürünleri de Güneş'in etkisiyle oluşmuştur. Biz bu maddelerde depolanmış Güneş enerjisini kullanırız.

Yel değirmenlerinde, barajlarda elektrik üretilmesini sağlayan enerjilerin kaynağı da Güneş'tir.

Bitkiler, güneş ışığını kullanarak besin üretir. Vücudumuz için gerekli olan enerjiyi besinlerden alırız. Dolayısıyla yediğimiz bu besinlerdeki enerjinin kaynağı da Güneş'tir.Kısaca yeryüzündeki bütün enerjilerin kaynağı Güneş'tir.

Güneş'in yaydığı enerjinin çok az bir kısmı Dünya'mıza ulaşır.
Güneş ışınları her cisimde farklı ısınma meydana getirir. Koyu renkli cisimler, açık renkli cisimlerden daha çok ısınır.
Kışın koyu, yazın açık renkli giysiler giyeriz.Çünkü  koyu renkler güneş ışınlarını emer ve bizi daha çok ısıtır.

Güneş ışınları, yeryüzüne ulaştığında toprağı ve suyu da ısıtır. Toprak ve su da etrafındaki havayı ısıtır. Hava bulutluyken de güneş ışınları yeryüzünü ısıtır ancak bulutlar ışınların yere ulaşmasını engeller.

Güneş enerjisinden  yararlanmak için birçok yöntem geliştirilmiştir:

Güneş enerjisinden çoğunlukla ısıtma amacı ile yararlanılır. 
Ülkemizde sıcak bölgelerde kullanılan güneş panelleri güneş ışınlarıyla ısıyı toplar. En çok sıcak su elde etmek için kullanılır. Güneş panelleri güneş enerjisini ısı enerjisine dönüştürür.

Güneş enerjisinden elektrik elde etmek için kullanılan güneş pilleri birçok  cihazın çalıştırılmasında ucuz enerji sağlar. Hesap makinesi, saat, fotoğraf makinesi ve uzay araçlarında güneş pilleri kullanılır.

Bazı ülkelerde güneş fırınları kullanılır. Güneş enerjisini, ısı enerjisine dönüştürdüğü için ısınan fırında yiyecekler pişer.